پوکی استخوان شایعترین بیماری متابولیک استخوان است که با کاهش استحکام استخوان و افزایش ریسک شکستگی مشخص می شود.
شیوع پوکی استخوان چقدر می باشد ؟
حدودا ۱۰ میلیون نفر در ایالت متحده آمریکا مبتلا می باشند ولیکن تعداد اندکی آن ها شناسایی و درمان می شوند.
چه کسانی بیشتر دچار شکستگی ناشی از پوکی استخوان می شوند ؟
بیشتر از ۵۰ درصد شکستگی ها در زنان بعد از یائسگی دیده می شود مرتبط با شکستگی استخوان می باشد.
چه محل هایی از استخوان بیشتر در معرض شکستگی ناشی از پوکی استخوان می باشند ؟
استخوان ران ، قسمت های انتهایی استخوان ساعد ، مهره ها بیشترین محل های مستعد به شکستگی ناشی از پوکی استخوان می باشند.
شکستگی ران چه پیامد هایی می تواند به همراه داشته باشد ؟
می تواند همراه با افزایش ریسک لخته خون درورید ها و آمبولی ریوی در حدود ۲۰ تا ۵۰ درصد موارد باشد و ریسک مرگ و میر ناشی از شکستگی ران حدود ۵ تا ۲۰ درصد در سال اول بعد جراحی می باشد.
حدود ۲۰ تا ۴۰ درصد کسانی که دچار شکستگی ران شده اند نیازمند مراقبت طولانی مدت دارند و بسیاری از آن ها قادر به انجام فعالیت های خود قبل از شکستگی نمی باشند.
آنچه بایستی در مورد شکستگی مهره ها ناشی از پوکی استخوان بدانید
اکثرا شکستگی های مهره ها معمولا بدون علامت می باشند و به طور اتفاقی در عکس های رادیوگرافی که برای هدف دیگر گرفته شده است مورد شناسایی قرار می گیرند.
شکستگی های مهره معمولا نیازمند به بستری نمی باشد اما همراه با ناتوانی طولانی مدت و مختصر افزایش مرگ و میر می باشد.
علائم شکستگی مهره ها چه می باشد ؟
گاه به صورت درد شدید و حاد دقیقا در محل مهره شکسته می باشد ولیکن گاه درد به صورت تدریجی و مزمن می باشد گاه لمس مهره شکسته شده به شدت دردناک می باشد
سایر علائم مربوط به شکستگی مهره ها
شکستگی های متعدد در مهره ها منجر به کاهش قد بیمار و قوز پشتی و درد ثانویه مرتبط به تغییر شکل ستون مهره ها می شود. شکستگی ستون مهره های پشتی می تواند همراه با علائم ریوی به صورت تنگی نفس باشد.
شکستگی ستون مهره ای کمری می تواند همراه با علائم همچون نفخ شکم سیری زودرس و یبوست باشد.
چه فاکتور هایی ریسک شکستگی را زیادتر می کنند ؟
- سن بالا
- سابقه ای از شکستگی های قبلی
- سابقه خانوادگی از شکستگی قبلی
- وزن بسیار پایین
- سیگار کشیدن
- مصرف الکل
- بیماری های روماتیسمی مثل روماتوئید آرتریت
- بیماری های مزمن که ریسک افتادن شخص را زیاد می کنند همچون آلزایمر و زوال عقلی و پارکینسون
آیا شکستگی قبلی می تواند ریسک شکستگی بعدی را افزایش دهد ؟
بله مثلا سابقه شکستگی مهره ها می تواند ریسک شکستگی آینده در استخوان ران و مچ دست را افزایش دهد و معمولا این شکستگی های جدید در چند سال اول بعد از شکستگی اول رخ می دهند.
در هر فرد بالای ۵۰ سال که دچار شکستگی شد بایستی به فکر پوکی استخوان باشیم.
نقش کلسیم در ایجاد پوکی استخوان
حداکثر تراکم استخوان تا سن ۳۰ سالگی به دست می آید و بعد از آن جذب استخوان بر تشکیل استخوان جدید غلبه می کند و اینجا نقش مهم در یافت کلسیم در دوران جوانی مشخص می شود.
اگر در دوران جوانی مقادیر کافی کلسیم در رژیم غذایی وجود نداشته باشد هورمون های ثانویه همچون پاراتورمون از بدن آزاد می شود که منجر به آزاد شدن کلسیم از استخوان جهت برقراری میزان مناسب کلسیم خون می شود و این پروسه یعنی برداشت کلسیم از استخوان ها می تواند منجر به ایجاد پوکی استخوان در سنین پایین تر شود.
میزان کلسیم روزانه برای کنترل تعادل کلسیم خون و استخوان و جلوگیری از پوکی استخوان حدود ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ میلی گرم می باشد که این مقدار معمولا از رژیم غذایی قابل تامین می باشد.
نقش ویتامین D برای سلامت استخوان
کمبود شدید ویتامین D می تواند در کودکان منجر به ریکتز یا راشی تیسم و در بالغین منجر به استومالاسی یا نرمی استخوان شود.
کمبود ویتامین در چه کسانی دیده می شود ؟
متاسفانه کمبود ویتامین D اخیرا شیوع بیشتری نسبتا به قبل پیدا نموده است مخصوصا در افراد در افراد مسن و کسانیکه در مناطق بدون آفتاب زندگی می کنند و کسانیکه تغذیه مناسب ندارند مبتلا به سوئ تغذیه و بیماری های مزمن کبدی یا کلیوی هستند. سیاه پوستان در معرض کمبود ویتامین D هستند.
میزان مناسب ویتامین D در چه حدودی می باشد ؟
معمولا میزان بالای ۳۰ نانو گرم در سی سی میزان مناسب VTD می باشد که برای برای بدست آوردن این مقدار اکثر اشخاص نیازمند مصرف حداقل ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ واحد ویتامین D در روز دارند خصوصا آن های که در مناطق بدون آفتاب زندگی می کنند یا از محلول های ضد آفتاب استفاده می کنند. خانم هایی که در مناطق شمالی زندگی می کنند خصوصا در فصول زمستان که میزان آفتاب کمتر می باشد دچار پوکی استخوان به علت کمبود ویتامین D می شوند. بنابراین درمان کمبود ویتامین D می تواند در پیشگیری از تخریب استخوان ، پوکی استخوان و از همه مهمتر شکستگی استخوان جلوگیری و نقش بسزایی داشته باشد زیرا درمان کمبود ویتامین D می تواند منجر به بهبود عملکرد عضله و جلوگیری از افتادن و پیشگیری از شکستگی استخوان شود.
چه بیماری هایی می توانند همراهی با کمبود ویتامین D داشته باشند ؟
سرطان ها از جمله سرطان کولون و روده بزرگ ، پروستات و پستان ، بیماری های خود ایمنی و دیابت می توانند همراهی با کمبود ویتامین D داشته باشند بنابر این درمان کمبود ویتامین D می تواند پیشگیری از این بیماری ها را هم داشته باشد.