تست سنجش تراکم استخوان : یکی از بهترین روشها برای تشخیص پوکی استخوان تست سنجش تراکم استخوان میباشد . در این مبحث در مورد پوکی استخوان و تست سنجش تراکم استخوان و فواید انجام تست و اینکه چه کسانی بایستی این تست را انجام دهند توضیح داده میشود
پوکی استخوان : کاهش تراکم استخوان حدودا ۵۳ میلیون مرد و زن آمریکایی را مبتلا نموده است.
شیوع پوکی استخوان : ۵۵% افراد بالای ۵۰ سال مبتلا به پوکی استخوان می شوند.
خطرات پوکی استخوان
- پوکی استخوان باعث افزایش ریسک شکستگی استخوان میشود و حدودا ۲ میلیون شکستگی که در سال اتفاق می افتد به علت پوکی استخوان در نواحی ستون مهره های کمر و لگن و انتهای ساعد می باشد.
- شکستگی های مهره ها و لگن می توانند منجر به درد های مزمن و تغییر شکل های استخوان به صورت کاهش قد و قوز پشتی و ناتوانی و حتی مرگ شوند.
- حدودا ۵۰ درصد بیمارانی که دچار شکستگی ران می شوند هرگز قادر به راه رفتن بدون کمک عصا و غیره نخواههد بود و ۲۵ درصد آن ها نیازمند مراقبت طولانی مدت خواهند بود.
- مرگ و میر ناشی از شکستگی ران حدود ۲۰درصد بیشتر از آن چه که انتظار می رود می باشد.
روش های تشخیص پوکی استخوان
تست سنجش تراکم استخوان یک وسیله کلینکی کاملا قابل دسترس برای تشخیص پوکی استخوان است که علاوه بر تشخیص این تست می تواند ریسک شکستگی در آینده و پاسخ به درمان را نیز ارزیابی نماید.
فواید تست سنجش تراکم استخوان :
- قادر به ارزیابی سنجش پوکی استخوان در ۳ ناحیه مهره ها و لگن و دست می باشد بهترین روش برای تشخیص پوکی استخوان می باشد.
- این روش جهت سنجش تراکم استخوان بسیار دقیق و بدون ضرر می باشد
- میزان اشعه بسیار بسیار پایین می باشد.
- می تواند ریسک شکستگی در آینده راحتی پیشگویی کند.
- می تواند با انجام تست سنجش تراکم استخوان به صورت پیاپی و سالیانه بنابر تجویز پزشک از موفقیت درمان پوکی استخوان مطلع و آگاه شد.
- تغییرات موجود در تراکم استخوان با ارزیابی سالیانه تست پوکی استخوان کاملا مشخص می شود.
نحوه انجام تست سنجش تراکم استخوان :
ابتدا قد و وزن بیماری اندازه‌گیری میشود تا پزشک بتواند نتایج تست او را با افراد دیگری که فیزیک مشابهی دارند، مقایسه کند. بیمار روی تخت دستگاه، روی کمر خود دراز کشیده و زانوهای خود را به صورت شیب‌دار روی بالشتک مخصوص قرار می‌دهد. او باید یک تا ۳۰ دقیقه (بسته به نوع دستگاه) در این وضعیت بماند.
کامپیوتر کوچکی به آرامی بدن او را اسکن کرده و تصاویر متعددی از موقعیت استخوان‌های او تهیه می‌کند. در اسکن لگن از روش خاصی استفاده میشود که لگن را اندکی به داخل می‌چرخاند. ممکن است که این اسکن‌ها نیاز به تکرار داشته باشند؛ اما اثرات جانبی از این تست‌ها بر جای نخواهد ماند
کدام عوامل باعث افزایش ریسک شکستگی می شوند ؟
- سن بالا
- سابقه شکستگی قبلی
- مصرف طولانی مدت قرص های حاوی کورتن
- وزن بسیار پایین مثلا کمتر از ۵۸ کیلوگرم
- سابقه خانوادگی شکستگی ران
- مصرف سیگار
- مصرف بیش از حد الکل
تست سنجش تراکم استخوان را چه کسانی بایستی انجام دهند ؟
- در تمامی خانم های در سن ۶۵ سال و بالاتر حتما توصیه می شود.
- در خانم ها بعد از یائسگی خصوصا اگر یکی از ریسک فاکتور های شکستگی که در بالا ذکر شد حتما توصیه می شود.
- در هر فردی که بیشتر از ۳ ماه قرص های حاوی کورتن استفاده نماید.
- در خانم های زیر سن یائسگی که سابقه شکستگی ران در خود یا خانواده دارند.
- تمامی افرادی که مبتلا به بیماری های روماتیسمی مثل روماتوئید آرتریت می باشند.
- تمامی افرادی که اختلالات هورمونی در غده تیروئید یا اختلالات هورمون های جنسی دارند به صورت اختلالات پریود یا عدم پریود ماهانه
- کسانی که اختلالات سوء جذب در نتیجه بیماری های گوارشی مثل اسهال و … دارند.
در چه کسانی نبایستی تست سنجش تراکم استخوان انجام شود ؟
در خانم هایی که حامله می باشند یا مشکوک به حاملگی می باشند.
در چه مواردی تست سنجش تراکم استخوان ارزش تشخیص کافی ندارند ؟
در کسانیکه تغییر شکل های استخوانی مثل قوز پشتی شدید یا آرتروز شدید مهره ها و یا لگن دارند که قادر به قرار گرفتن کامل روی تخت سنجش تراکم استخوان نمی باشند.
اهمیت تشخیص زودرس پوکی استخوان چه می باشد ؟
مهمترین فایده تشخیص به موقع پوکی استخوان جلوگیری از شکستگی بعدی ناشی از پوکی استخوان است بهترین مثال برای این موضوع همانند تشخیص و درمان به موقع افزایش فشار خون قبل از اینکه فرد دچار سکته قلبی یا مغزی شود.
تکرار سنجش تراکم استخوان
جهت ارزیابی به درمان بسیار کمک کننده می باشد و بهتر است که توسط یک دستگاه صورت پذیرد ( برای جلوگیری از اشتباهات تکنیکی )
تست سنجش تراکم استخوان کی بایستی تکرار شود ؟
معمولا یک یا دو سال بعد از درمان بایستی تست سنجش تراکم استخوان بایستی تکرار شود. گاه شش ماه بعد از شروع کورتن درمانی نیز انجام تست تراکم استخوان توصیه می گردد.
اگر در تست اولیه هیچگونه شواهدی دال بر پوکی استخوان وجود نداشت بعدی تراکم استخوان با فواصل طولانی تر صورت می پذیرد.
بهترین مکان برای ارزیابی پاسخ به درمان پوکی استخوان کدام قسمت بدن می باشد ؟
معمولا ستجش تراکم استخوان در مهره های کمر بهترین مکان برای ارزیابی پاسخ به درمان می باشد ولیکن اگر به عللی مثلا آرتروز شدید مهره های کمر انجام این تست امکان پذیر نباشد از تراکم استخوان ناحیه لگن یا ران استفاده می شود.