واریس اندام تحتانی
اختلالات واریسی اندام تحتانی معمولا به صورت اتساع وریدهای آبی رنگ اندام تحتانی مشخص می شود و ممکن است علامتدار یا بدون علامت باشد.
علائم واریس های اندام تحتانی
ازاتساع خفیف وریدهای سطحی تا اختلالات پوستی مزمن به صورت زخم های سطحی مشخص می شود.
عوارض واریس های اندام تحتانی
- نارسایی دریچه های لانه کبوتری در وریدهای مبتلا به وریس منجر به تورم یا ورم اندام تحتانی می شود که با سر پا ایستادن یا آویزان شدن پاها تشدید می یابد.
- ایجاد لخته یا نسداد در وریدهای واریسی می تواند منجر به افزایش فشار داخل وریدها شود که به نوبه خود می تواند باعث اتساع وریدها و عروق ، تغییرات پوستی به صورت زخم های سطحی یا عمقی در سطح پوست اندام تحتانی شود.
شیوع واریس اندام تحتانی
این اختلالات عروقی می تواند در بیشتر از ۵۰% افراد دیده شود.
انواع اختلالات وریدی اندام تحتانی
- اتساع شبکه ای مانند عروق سطحی یا تلانژکتازی این اختلال که به صورت کلافه های مویرگی شبیه تار عنکبوت قرمز یا بنفش در سطح اندام تحتانی ران ها و ساق ها دیده می شود بسیار شایع هستند. ۵۰ یا ۶۰ درصد افراد جامعه ممکن است دارای این نوع اختلال باشند.
- وریدهای واریسی : این اختلال به صورت متسع شدن وریدها ، بزرگ شدن عروق و حتی مارپیچی شدن وریدها با قطر حدود ۳ میلی متر یا بیشتر مشخص می شود.
این نوع اختلال در ۱۰ تا ۳۰ درصد افراد جامعه دیده می شود و هرچه سن افزایش یابد شیوع واریس هم بیشتر می شود.
وریدهای واریسی عمدتا در خانم ها بیشتر از آقایان دیده می شود. - نارسایی مزمن وریدی که به صورت تورم یا ادم اندام مبتلا و همچنین تغییرات پوستی بصورت زخم های پوستی که معمولا در افرادی دیده می شود که نارسایی دریچه لانه کبوتری در وریدهای مبتلا به واریس دارند.
شیوع نارسایی مزمن وریدی چه همراه با زخم پوستی باشد چه همراهی با زخم پوستی نداشته باشد با کهولت سن افزایش می یابد.
نارسایی مزمن وریدی در خانم ها ۲ برابر شایعتر از آقایان دیده می شود.
چه عواملی ریسک فاکتر برای پیشرفت بیماری های عروقی مزمن می باشند ؟
- افزایش سن
- سابقه خانوادگی از اختلالات وریدی
- کسانیکه کف پای صاف دارند
- ایستادن طولانی مدت
- افزایش وزن بدن
- سیگار کشیدن
- کسانی که مدت طولانی در محل کار یا منزل در حالت نشسته قرار دارند و پاهای آن ها برای مدت طولانی آویزان می باشد.
- ضربه با آسیب به اندام تحتانی
- سابقه ای از لخته یا ترومبوز در عروق اندام تحتانی
- اختلالات هورمونی همانند افزایش استروژن خون
- حاملگی
در بسیاری از بیمارانی یک سابقه خانوادگی قوی وجود دارد.
تشخیص اختلالات وریدی اندام تحتانی
- توسط معاینه و مشاهده توسط پزشک
- سونوگرافی داپلر یا رنگی که به خوبی نارسایی دریچه ای ، ضخامت جدار عروق و در صورتیکه لخته و انسداد در عروق وجود داشته باشد نشان می دهد.
علائم بالینی اختلالات مزمن وریدی اندام تحتانی
- درد
- سنگینی پا در هنگام راه رفتن
- تورم اندام تحتانی
- خشک شدن پوست اندام تحتانی
- سفت شدن و تحریک پذیر شدن پوست اندام تحتانی
- اتساع یا گشاد شدگی عروق آبی رنگ اندام تحتانی
- زخم شدن
- عده ای از بیماران هم ممکن است علیرغم مبتلا بودن با اختلالات وریدی اندام تحتانی همچون واریس یا اتساع شبکه ای عروق سطحی هیچگونه علامت بالینی نداشته باشند.
ولیکن علائم تیپیکال واریس ها که برای تشخیص بیماری هم بسیار کمک کننده است شامل : درد – خستگی احساس سنگینی در اندام مبتلا می باشند.
درمان اولیه برای واریس های اندام تحتانی در بیماران مبتلا به اختلالات مزمن وریدی اهداف درمان شامل
- بهبود بخشیدن علائم بالینی شامل کاهش درد و ورم و تورم و سنگینی اندام مبتلا
- کاهش دادن شیوع ایجاد زخم های پوستی
چه اقدامات محافظه کارانه که در مراحل اولیه برای افرادیکه مبتلا به واریس اندام تحتانی هستند توصیه می شود ؟
- بالا نگه داشتن پاها – ورزش – استفاده از جوراب های واریس که باعث بهبود اکسیژن رسانی به پوست و بافت های زیر جلدی می شود
- کاهش دادن ورم و التهاب
- درمان زهم های سطحی پوست
کمپرشن تراپی یا استفاده از جوراب واریس
کمپرشن تراپی یا استفاده از جوراب واریسسنگ بنای اصلی برای درمان بیماران که مبتلا به نارسایی وریدی مزمن هستند استفاده از جوراب های واریس می باشد.
- از آنجایی که نارسایی وریدی یا واریس های اندام تحتانی شایعترین زخم های اندام تحتانی هستند درمان این اختلالات اهمیت ویژه ای دارد.
فواید استفاده از جوراب واریس برای درمان واریس های مزمن اندام تحتانی چه می باشد ؟
- کاهش درد
- بهبودی زخم های سطحی
- کاهش ورم اندام تحتانی
کدام بیماران مبتلا به واریس اندام تحتانی نبایستی از جوراب واریس استفاده کنند ؟
- در بیماران مبتلا به واریس که دارای زخم های وسیع ناشی از کاهش خون رسانی می باشند.
- در بیمارانی که کاهش نبض اندام تحتانی ناشی از اختلال خون رسانی دارند.
- سلولیت اندام تحتانی اگر تورم اندام تحتانی همراه با قرمزی و درد و عفونت باشد استفاده از جوراب واریس بایستی تا زمانیکه التهاب و عفونت اندام تحتانی درمان نشده است مورد استفاده قرار نگیرد.
Ablation Therapies ( مسدود کردن عروق واریسی )
این روش اثرات مفید برای کاهش حجم وریدی های واریسی در اندام تحتانی دارد.
در چه مواردی از ابلیشن تراپی یا مسدود کردن عروق جهت درمان واریس های مذمن اندام تحتانی استفاده می کنند ؟
- در مواردیکه علائم واریس های اندام تحتانی شدیدی باشد و علیرغم ۳ ماه استفاده از جوراب های واریسی همچنان درد و خارش و سوزش اندام های تحتانی باقی مانده باشد.
- در مواردیکه به علت واریس های شدید اندام تحتانی خون ریزی از محل وریدی های واریسی ایجاد شده باشد.
ابیلیشن تراپی یا مسدود کردن عروق واریسی چگونه صورت می گیرد ؟
توسط تزریق یک ماده شیمیایی داخل رگ
از کدام مواد شیمیایی جهت ابیلیشن یا مسدود کردن رگ های واریسی استفاده می شود ؟
معمولا از کف و مواد شبیه چسب جهت این کار استفاده می کنند.
آنچه باید درباره جوراب های واریسی بدانید
انواع جوراب های واریسی که مورد استفاده قرار می گیرند ؟
- جوراب های واریس تا زیر زانو
- جوراب های واریسی تا بالای زانو
جوراب های واریسی تا زیر زانو :
- معمولا برای اکثر بیماران مناسب می باشد.
- نکته مهم این می باشد که جوراب واریسی نباید حفره زیر زانو را پر کند چون ممکن است باعث تحریک پوستی و انسداد رگ و احساس ناراحتی برای شخص کند.
جوراب های واریس تا بالای زانو و روی ران برای چه کسانی توصیه می شوند ؟
معمولا بعد از جراحی عروق توصیه می گردد و برای حمایت از عروق واریسی برای مسافرت های طولانی مدت توصیه می گردد.
نکته مهم در مورد جوراب های واریس بالای زانو و روی ران
این جوراب ها بایستی به اندازه ی کافی روی ران کشیده شود به حدی که وقتی زانو خم می شود این جوراب ها چورک نخورند.
برای بیماران مبتلا به اختلالات انگشتان پا مثل آرتروز ، روماتوئید آرتریت و زخم های دیابتی انگشتان پا از چه نوع جوراب های واریسی بایستی استفاده شود ؟
در این بیماران بایستی از جوراب های واریسی که محل نوک انگشتان آن ها باز می باشد یا دارای زیپ می باشد استفاده نمود.
در مواردیکه زخم ناحیه واریس وجود دارد چه بایستی کرد ؟
در این موارد ابتدا زخم پانسمان شود و سپس جوراب واریس روی محل پانسمان پوشیده شود.
مراقبت های لازم برای نگهداری و استفاده از جوراب های واریس
نکات توصیه شده قبل از استفاده برای بار اول از جوراب واریسی :
- شستن جوراب با آب ولرم برای کاهش سفتی اولیه جوراب ها که کمک به تسهیل در پوشیدن جوراب می کند.
- از آنجایی که جوراب های واریسی باعث جذب چربی پوست و ایجاد خشکی روی پوست مبتلا می کنند. بنابراین غروب هنگام بعد از اینکه جوراب ها از پا خارج می شوند پوست بایستی با کرم های مرطوب کننده چرب شود.
- هرگونه زخم یا خراش پوستی بایستی قبل از پوشیدن جوراب ها ، پانسمان شود برای اینکه در طول روز مجبور به در آوردن جوراب ها برای پانسمان زخم نباشند.
چه موقع از روز جهت پوشیدن جوراب های واریس مناسب می باشد ؟
- جوراب ها بایستی صبحگاه وقتی که تورم و ورم انام تحتانی حداقل می باشد بعد از اینکه پانسمان زخم انجام شد پوشیده شود.
- اگر تاخیر در پوشیدن جوراب صبحگاه به علت دوش گرفتن وجود داشت قبل از استفاده از جوراب بایستی پاها حداقل ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بالا نگه داشته شود بعد که تورم و ورم کاهش یافت مجددا جوراب پوشیده شود.
بهترین پوزشین یا موقعیت برای پوشیدن جوراب چگونه می باشد ؟
بیمار بایستی روی یک صندلی بنشیند و سپس بعد از خم شدن روی زانو جوراب واریس را بپوشد.
گاه پوشیدن یک جوراب ابریشمی سبک زیر جوراب واریس به آسان پوشیدن جوراب واریس کمک می کند.
نکات لازم جهت حفظ و نظافت جوراب های واریس
رطوبت پوست و مواردیکه برای مراقبت زخم های پوستی بکار می روند و ترشحات زخم ها می تواند باعث کاهش دوام جوراب های واریس شود.
بنابراین جوراب های بایستی هر روز بعد از استفاده آن ها در صورت امکان شسته شود.
شستشوی جوراب ها بهتر است با دست یا ماشین با حداقل ماده تمیز کننده انجام پذیرد.
جوراب های واریس الاستیکی نبایستی داخل ماشین خشک شوند زیرا گرما ماشین جهت خشک کردن جوراب می تواند باعث خراب شدن ***** الاستیکی جوراب و درنتیجه شل شدن زود به هنگام آن ها شود.
حداکثر دوام یک جوراب واریس جه مدت می باشد ؟
حداکثر دوام جوراب واریسی حدودا ۶ ماه می باشد و بعد از ۶ ماه بایستی جوراب تعویض شود.
ممنون بابت مقاله مفیدتون