آرتریت التهاب مفاصل است. این عارضه اغلب با درد، تورم، سفتی و حرارت در مفاصل آسیب دیده همراه است.که می تواند به تنهایی و یا همراه با سایر بیماریهای بافت همبند دیده شود.
شایعترین انواع آنها اوستئوآرتریت (یا آرتروز) ، آرتریت روماتوئید و نقرس و پسوریازیس آرتریت هستند. در واقع هر نوع التهاب مفصلی نوعی آرتریت محسوب می شود.
روماتیسم مفصلی معمولا بیش از یک مفصل را درگیر کرده و اگر یک زانو یا دست مبتلا به آن شود، سایر مفاصل نیز ممکن است به صورت دوطرفه و پیشرونده گرفتار شوند.
علل ژنتیکی، ویروس‌ها، هورمون‌هاو استرس عاطفی می‌توانند باعث تشدید بیماری شود
سن شروع این بیماری دوران میانسالی و بخصوص دهه‌های سوم تا پنجم است
شیوع روماتیسم در جهان حدود یک درصد بوده و در زنان ۳ برابر بیشتر از مردان شایع است.
در این بیماری، بدن پادتن علیه سلول‌های خود تولید می‌کند که موجب التهاب و تخریب آنها می‌شود.
نشانه‌هابیماری شروع آهسته یا ناگهانی دارد و با علائم درد، تورم، گرمی، محدودیت حرکت و خشکی صبحگاهی مفاصل همراه است؛ درد مفاصل با استراحت و بی‌حرکتی تشدید شده و به مرور زمان طی روز و با کار کردن و فعالیت آرام تسکین پیدا می‌کنند.
التهاب به مرور زمان باعث تخریب غضروف مفصلی و ساییدگی استخوان و به دنبال آن تغییر شکل مفصل می‌شود؛ بیشتر مفاصل بین بندی انگشتان و مفاصل کف دست، مچ دست، آرنج، پا، مچ پا و گاهی اوقات مهره‌های گردنی نیز درگیر می‌شوند.
ارتریت روماتوئید (به انگلیسی: Rheumatoid arthritis) یا روماتیسم مفصلی یک بیماری سیستمیک و مزمن است.
شیوع این بیماری در جهان حدود یک درصد است و معمولاً سنین میانسالی و در دهه‌ه -سوم تا پنجم بروز می‌نماید و در زنان شایع‌تر است.
آرتریت روماتوئید مشخصاتی دارد که باعث تمایز آن با سایر انواع آرتریت‌ها (التهاب ودردمفاصل) می‌شود. بعنوان مثال آرتریت بصورت قرینه است یعنی اگر یک زانو یا دست درگیر باشد به احتمال زیاد طرف مقابل نیز درگیر است.
شیوع و ژنتیک
میزان شیوع آرتریت روماتوئید، در حدود ۰/۵ تا یک درصد در جمعیت است (بین ۳/۰ تا ۲/۱ درصد) و زنان تقریباً سه برابر مردان مبتلا می‌شوند. میزان شیوع با بالا رفتن سن افزایش می‌یابد و تفاوت ابتلای زنان و مردان در گروه‌های سنی بالاتر، کم می‌شود.
شروع بیماری در دهه‌های چهارم و پنجم زندگی شایع تر بوده، در ۸۰ درصد از کل بیماران، بین سنین ۳۵ و ۵۰ سالگی پدیدار می‌شود. میزان بروز آرتریت روماتوئید در زنان ۶۰ تا ۶۴ ساله، بیش از ۶ برابر زنان ۱۸ تا ۲۹ ساله‌است.
بررسی‌های خانوادگی، نشانگر نوعی استعداد ژنتیکی هستند.
به عنوان مثال، بستگان درجه یک افراد مبتلا (که بیماری آنها همراه با وجود آنتی بادی فاکتور روماتویید یا لاتکس است)
۴ برابر میزان مورد انتظار، دچار آرتریت روماتوئید شدید می‌شوند.
نشانه‌ها
چگونگی تخریب مفصل بر اثر آرتریت روماتوئید :
در آغاز، ممکن است لوکالیزه کردن درد، تورم و حساسیت در لمس، به سختی امکان‌پذیر باشد.
درد در مفاصل درگیر شایعترین تظاهرات آرتریت روماتوئید تثبیت شده می‌باشد.
الگوی درگیری مفصلی هماهنگ است، اما همیشه با درجه التهاب ظاهر شده، مطابقت نمی‌کند.
خشکی عمومی شایع است و معمولاً پس از دوره‌های بی حرکتی، به بیشترین حد خود می‌رسد، خشکی صبحگاهی با مدتی بیش از یک ساعت تظاهری تقریباً تغییرناپذیر از آرتریت التهابی است و ممکن است در افتراق آن از انواع متعدد بیماریهای مفصلی غیر التهابی، مانند ارتروز کمک کننده باشد.
در مجموع نشانه‌های آرتریت روماتوئید از این قرار اند:
- سفتی صبحگاهی مفاصل
- تورم مفاصل
- درد مفصلی
- ضعف و خستگی
- ندولهای روماتوئید
عملکرد
سینویت مزمن در آرتریت روماتویید.
سینوویت مزمن التهابی است که اکثراً مفاصل را درگیر می‌کند و باعث تخریب غضروف و ایجاد ضایعات استخوانی می‌شود. آرتریت روماتیسم مفصلی مشخصاتی دارد که باعث تمایز آن با سایر انواع آرتریت‌ها (التهاب مفاصل) می‌شود. بعنوان مثال آرتریت بصورت قرینه‌است یعنی اگر یک زانو یا دست درگیر باشد به احتمال زیاد طرف مقابل نیز درگیر است. مفاصل درگیر مفاصل متاکارپوفالنژیال، (مفاصل کف دست) متاتارسوفالنژیال،(مفاصل کف پا )مچ دست و مفاصل بین بندانگشتی هستند.
در برخی بیماران بیماری از شدت کمی برخوردار بوده و با حداقل ضایعات مفصلی، در مدتی کوتاه همراه می‌باشد، در برخی دیگر ضایعات پیشرونده و مزمن، به صورت پلی آرتریت می‌باشند و باعث اختلال عملکرد مفاصل می‌شود.
پلی آرتریت قرینه التهابی، تظاهرات خارج مفصلی (ندولهای روماتوئید، فیبروز ریوی، واسکولیت و سروزیت) و فاکتور روماتوئید مثبت در خون ۸۰٪ بیماران مشخصه این بیماری است. ان تست است.
تظاهرات خارج مفصلی
اختلالات مفصلی.
بیماری آرتریت روماتوئید با توجه به اینکه بیماری سیستمیک است جدا از ابتلای مفصلی، تظاهرات خارج مفصلی دارد که شیوع کمتری دارند. این تظاهرات عبارتند از:
۱. گره‌های روماتوئیدی (۳۰-۲۰ درصد) در سطح خلفی ساعدها و در نواحی در معرض فشار مکانیکی ایجاد می‌شود.
۲. تظاهرات ریوی: که در آن لایه‌های جداری و نیز نسج ریه مبتلا می‌شوند.
۳. تظاهرات قلبی: در بررسی پس از مرگ صورت گرفت حدود ۵۰٪ موارد مبتلا هستند.
۴. درگیری چشمی، عصبی و مغز استخوان با شیوع کمتری دیده می‌شود.
پوکی استخوان، عوارض مفصلی و عضلانی، اختلالات چشمی و قلبی، اختلالات شدید مهره‌های گردنی، عوارض روحی و روانی و کم‌خونی را از عوارض شایع بیماری روماتیسم مفصلی است
با توجه به اینکه علت اصلی روماتیسم مفصلی ناشناخته بوده یا به دلایل ژنتیکی بروز می‌کند، این بیماری قابل پیشگیری نیست.
وارد ساختن فشار بیش از حد به مفصل می‌تواند باعث افزایش تورم یا آسیب مفصل شده و با تحریک انتهای اعصاب باعث ایجاد درد شود.
در این بیماری کاهش درد و تورم، کاهش یا توقف روند تخریب مفاصل و در مجموع بهتر کردن کیفیت زندگی فرد هدف اصلی درمان است
سیر بالینی و پیش آگهی
سیر آرتریت روماتوئید کاملاً متغیر و پیش بینی آن در هر بیمار، دشوار است. در بیشتر بیماران، فعالیت بیماری به صورت مداوم و در عین حال مواج بوده، همراه با درجات متغیری از ناهنجاری‌های مفصلی و اختلالات عملکردی می‌باشد. پس از ۱۰ تا ۱۲ سال، درکمتر از ۲۰ درصد بیماران، هیچ شواهدی از ناتوانی یا ناهنجاری مفصلی نخواهند داشت. میزان امید به زندگی در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید با میانه‌ای معادل ۳ تا ۷ سال کاهش می‌یابد. میزان مرگ و میر، افزایشی ۵/۲ برابری دارد و آرتریت روماتوئید به خودی خود در ۱۵ تا ۳۰ درصد موارد آن سهیم است.
علت
علت دقیق روماتیسم مفصلی ناشناخته‌است ولی در ایجاد این بیماری ایمنی سلولی و ایمنی هومورال هر دو نقش دارند. از جمله علل احتمالی این بیماری عفونت‌ها را ذکر کرده‌اند در همین زمینه باکتری‌ها، مایکو باکتری‌ها، مایکو پلاسما و حتی ویروس‌ها به عنوان عوامل مسبب تحت بررسی قرار گرفته‌اند.
تشخیص
میانگین تاخیری که از شروع بیماری تا تشخیص آن وجود دارد ۹ ماه‌است. این امر، غالباً مربوط به ماهیت غیر اختصاصی علایم آغازین می‌باشد. آرتریت روماتوئید، به راحتی در افرادی که دارای بیماری تثبیت شده تیپیک هستند، تشخیص داده می‌شود. در اکثر مبتلایان، تظاهرات بالینی مشخصه بیماری، ظرف ۱ تا ۲ سال پس از شروع آن دیده می‌شوند.